Musk’un herkesin ustalaşması gerektiğini önerdiği 50 bilişsel önyargı, düşüncemizdeki yaygın hataların ve önyargıların derinlemesine bir analizidir. Bu bilişsel önyargılar yalnızca kişisel yaşamlarımızda mevcut olmakla kalmıyor, aynı zamanda sosyal ve ekonomik kalkınmayı da büyük ölçüde etkiliyor. Bu bilişsel önyargıları anlamak, olayları daha objektif olarak görmemize ve daha akıllı kararlar almamıza yardımcı olabilir.
-
Temel Yükleme Hatası: Çoğu zaman başkalarını kişiliğe veya karaktere göre tanımlarız, ancak kendimizi mazur göstermek için durumsal faktörleri kullanırız.
-
Bencil önyargı: Başarısızlığın her zaman bir nedeni vardır ama başarı tamamen kendinize bağlıdır.
-
Grup içi kayırmacılık: Grubumuzdaki kişileri grubumuzun dışındakilere tercih ederiz.
-
Bandwagon etkisi: Giderek daha fazla insan belirli fikirleri, modaları ve inançları kabul ettikçe, bu fikirlerin etkisi de artacaktır.
-
Grup düşüncesi: İnsanlar grupla tutarlılığı ve uyumu korumayı tercih ederler. Çatışmaları en aza indirmek için zaman zaman bazı mantıksız kararlar alırız.
-
Hale etkisi: Bir kişinin olumlu özelliklere sahip olduğunu algılarsanız, bu olumlu izlenim o kişinin diğer özelliklerine de yansıyacaktır (aynı şey olumsuz özellikler için de geçerlidir).
-
Ahlaki şans: Daha iyi bir sonuç, insanların kendi ahlaklarına ilişkin değerlendirmelerini artırır ve bunun tersi de geçerlidir.
-
Yanlış görüş birliği: Gerçekte görüşlerimizi düşündüğümüzden daha az kişi destekliyor.
-
Bilginin Laneti: Bir şeyi bildiğimizde, onu başkalarının da bildiğini varsaymak kolaydır.
-
Spot Işığı Etkisi: İnsanların davranışlarımıza ve görünüşümüze ne kadar dikkat edeceklerini abartıyoruz.
-
Kullanılabilirlik buluşsal yöntemi: Karar verirken genellikle akla gelen en sezgisel örneklere güveniriz.
-
Savunmacı atıf: Bir kaza sırasında tanıklar gizliden gizliye aynı şekilde suçlanacaklarından endişe duyacaklardır. Eğer tanığın deneyimi mağdurun deneyimine daha çok benziyorsa, mağduru daha az suçlayacak ve onun yerine faile saldıracaktır. tersine.
-
Adil Dünya Hipotezi: İnsanlar dünyanın adil olduğuna inanma eğilimindedir; bu nedenle adil olmayan şeylerin bir nedenle gerçekleştiğine inanırız.
-
Saf gerçekçilik: Gözlemlediklerimizin nesnel gerçek olduğuna ve diğer insanların mantıksız, bilgisiz veya önyargılı olduğuna inanmaya alışkınız.
-
Naif sinizm: Gözlemlediğiniz şeyin nesnel gerçek olduğuna ve başkalarının sandığından daha benmerkezci olduğuna inanmak.
-
Fowler Etkisi (Barnum Etkisi olarak da bilinir): Kişiliğimizi tanımlamak için bazı belirsiz ve yaygın olarak kullanılan kelimeleri kolayca kabul ederiz.
-
Dunning-Kruger Etkisi: Ne kadar az bilirseniz o kadar kendinize güvenirsiniz, ne kadar çok bilirseniz o kadar alçakgönüllü olursunuz.
-
Sabitleme etkisi: Karar verirken ağırlıklı olarak ilk bakışta elde edilen bilgilere güveniriz.
-
Otomatik sistem önyargısı: Otomatik sistemlere büyük ölçüde güveniyoruz ve hatta bazen onlara çok fazla güveniyoruz, bu da gerçekten doğru kararların değiştirilmesine yol açıyor.
-
Google Etkisi (dijital amnezi olarak da bilinir): Arama motorlarında kolayca bulunabilen bilgileri sıklıkla unuturuz.
-
Direnç teorisi: Özgürlük kısıtlandığında kendimizi mutsuz hissederiz, dolayısıyla duygularımızı serbest bırakmak için bazı yasak davranışlar yaparız.
-
Onaylama Önyargısı: İnançlarımızı doğrulayan bilgileri bulma ve hatırlama eğilimindeyiz.
-
Geri tepme etkisi: Yanlış bir bilgi düzeltildiğinde, düzeltilen bilgi insanların orijinal görüşleriyle tutarsızsa, insanların yanlış bilgiye olan güveni mantıksız derecede derinleşecektir.
-
Üçüncü kişi etkisi: Başkalarının kitle iletişim araçlarından bizden daha fazla etkilendiğine inanıyoruz.
-
İnanç yanlılığı: Bir bakış açısının güvenilir olup olmadığına karar verdiğimizde, mesele o bakış açısının doğru olup olmadığı değil, bizim ona inanmaya istekli olup olmadığımızdır.
-
Erişilebilirlik Kademesi: Bir şey kamuoyunda ne kadar çok ve tekrar tekrar tartışılırsa, topluma uyum sağlamak için onun doğru olduğuna o kadar inanırız.
-
Düşüşçülük: Dünyanın gerilediğine inanarak geçmişi romantikleştirme ve geleceğe olumsuz bakma olasılığımız daha yüksektir.
-
Statüko önyargısı: Aynı kalmayı tercih etmek ve faydalı değişiklikleri bile kayıp olarak görmek.
-
Batık maliyet yanılgısı (bağlılığın artması olarak da bilinir): Olumsuz sonuçlarla karşılaşılsa bile, insanlar ilk yatırımlarından vazgeçmek istemezler, ancak başarısızlığa mahkum olan bu şeylere daha fazla yatırım yapacaklardır.
-
Kumarbaz yanılgısı: Gelecekteki olasılıkların geçmiş olaylardan etkilendiğine inanmak.
-
Sıfır risk yanlılığı: İnsanlar küçük riskleri sıfıra yaklaştırmaya çalışacaklar, ancak büyük risklerin olasılığını bir şekilde azaltmayacaklar.
-
Çerçeveleme etkisi: İnsanlar genellikle bilginin nasıl sunulduğuna bağlı olarak aynı bilgiden farklı sonuçlar çıkarırlar.
-
Stereotip: Belirli bir kişisel bilgi olmasa da, bir grubun üyelerinin belirli özellikleri paylaşmaları gerektiği yaygın bir inançtır.
-
Grup dışı homojenlik yanlılığı: İnsanlar, grup dışındaki insanların aynı, kendi gruplarındaki insanların ise farklı olduğunu düşüneceklerdir.
-
Otorite Önyargısı: Otorite figürlerinin görüşlerine güveniriz ve sıklıkla onlardan etkileniriz.
-
Plasebo etkisi: (Başlangıçta etkisiz) bir tedavinin işe yarayacağına inandığımızda, genellikle küçük bir fizyolojik etki yaratır.
-
Hayatta Kalan Önyargısı: İnsanlar hayatta kalan şeylere daha fazla odaklanma ve başarısız olanları görmezden gelme eğilimindedir.
-
Hiperpsikiazis: Zaman algımız travmaya, uyuşturucu kullanımına ve fiziksel efora bağlıdır.
-
Önemsizlik Yasası (Bisiklet Atma Etkisi): İnsanlar genellikle daha karmaşık sorunlarla yüzleşmekten kaçınırken önemsiz sorunlara orantısız bir ağırlık verirler.
-
Zeigarnik hafıza etkisi: İnsanların tamamlanan görevlerden ziyade tamamlanmamış görevleri hatırlama olasılıkları daha yüksektir.
-
IKEA etkisi: İnsanlar, yaratım sürecinin bir parçası olarak katıldıkları şeylere daha fazla değer verecekler.
-
Ben Franklin Etkisi: İnsanlar başkalarına yardım etmekten hoşlanırlar. Birisine bir iyilik yaptıysak, karşılığında bir şey almak yerine başka bir iyilik yapmayı sabırsızlıkla bekleriz.
-
Seyirci Etkisi: Etrafta ne kadar çok insan olursa, mağdura yardım etme olasılığımız o kadar azalır.
-
Öneriye Duyarlılık: Biz, özellikle çocuklar, bazen soruyu soran kişinin düşüncelerini anılarla karıştırırız.
-
Yanlış anılar: Hayallerimizi gerçek anılarla karıştırırız.
-
Gizli anılar: Gerçek anıları hayal gücüyle de karıştırabiliriz.
-
Kümelenme yanılsaması: Başlangıçta rastgele veri bilgilerinde modeller ve düzenlilikler bulacağız.
-
Karamsarlık yanlılığı: Bazen kötü bir sonucun olasılığını abartırız.
-
İyimserlik Önyargısı: Bazen iyi sonuçlar konusunda aşırı iyimser oluruz.
-
Önyargı kör noktası: İnsanlar ön yargılı olduklarını düşünmedikleri gibi başkalarının da bizden daha ön yargılı olduğunu düşünürler.
Bu bilişsel önyargıların üstesinden gelmek yalnızca kişisel yaşamlarımızda kendimizi daha iyi anlamamıza yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda iş ve sosyal alanlarda başkalarını da daha doğru bir şekilde anlamamıza yardımcı olur. Bilişsel önyargılarımızın farkına vararak ve bunları düzeltip bunlara yanıt vermeye çalışarak zorluklarla daha iyi başa çıkabilir ve daha büyük başarılar elde edebiliriz. Günlük yaşamlarımızda öğrenmeye ve gelişmeye devam edelim, düşüncemizi geliştirelim, kendimiz ve toplum için daha iyi bir gelecek yaratalım.
Bu makaleye bağlantı: https://m.psyctest.cn/article/KAGkrrdP/
Orijinal makalenin yeniden basılması durumunda lütfen bu bağlantıda yazarını ve kaynağını belirtiniz.
