Stres hayatımızın kaçınılmaz bir parçasıdır, motive edici ya da yük olabilir. Stresin fiziksel ve zihinsel sağlığımız üzerinde ne gibi etkileri vardır? Stresle nasıl başa çıkarız? Stres gelecek nesillere aktarılacak mı? Bu makale size stresin sırrını bilimsel açıdan ortaya çıkaracak.
Stres Etkenleri ve Stres Tepkileri Stres etkenleri, stres tepkisine neden olabilecek olaylar, nesneler ve hatta düşüncelerdir. Stres etkenleri; yeni bir işteki ilk gününüz, önemli bir sunum, bir hibe başvurusu veya heyecan verici bir Formula 1 yarışı gibi zorlayıcı deneyimler olabilir. Stres tepkisi ise bu stres etkenlerine karşı verdiğiniz fiziksel ve zihinsel tepkidir. Stres tepkisi sırasında beyin, kişinin vücudunu ve zihnini etkileyen bir dizi hormon (adrenalin ve kortizol dahil) salgılar. Bu hormonlar bireyin stres etkenlerine tepki vermesini sağlar; buna genellikle ‘savaş ya da kaç tepkisi’ denir.
Stres etkenlerinin özellikleri ve bireysel farklılıkları Araştırma, stres etkenlerinin bazı doğal özelliklere sahip olduğunu göstermektedir. Kontrol edilemeyen, bilişsel açıdan zorlayıcı veya acı veren durumlar yoğun bir stres tepkisini tetikleyebilir. Toplum tarafından yargılanmak veya olumsuz geribildirim almak da stres düzeylerini artırabilir. Ancak potansiyel stres faktörlerinin algılanmasında büyük bireysel farklılıklar vardır. Bazı insanlar tehlikeli veya karmaşık görevleri zorluk olarak görürken, diğerleri bunları tehdit olarak görüyor. Kendimize meydan okunduğunu hissettiğimizde, iyi bir sonuç olduğuna veya olması muhtemel olduğuna inanırız. Ve kendimizi tehdit altında hissettiğimizde, olacaklarla ilgili korku veya endişe duyarız. Bu bireysel farklılıklar, bazı insanların yeteneklerine diğerlerinden daha fazla güvenmeleri nedeniyle belirsizliğe tolerans konusundaki farklılıklardan kaynaklanıyor olabilir. Pratik beceriler, bilgiler ve geçmiş yaşam deneyimleri aynı zamanda belirli olaylara veya koşullara ilişkin algılarımızı şekillendirebilir ve başa çıkma becerilerimizi, yani stres etkenlerine nasıl tepki vereceğimizi belirleyebilir.
Başa Çıkma Stratejileri ve Stresin Etkileri Başa çıkma stratejileri, durumu kabul etme, olumsuza yeniden odaklanma, mümkün olan en kötü sonucu tasavvur etme ve geçmiş olaylar üzerinde düşünme becerisini içerir. Başa çıkma stratejilerinin seçimi ve etkinliği, stres kaynağının doğasına ve bireyin özelliklerine bağlıdır. Bazı başa çıkma stratejileri bazı durumlarda etkili olabilirken bazı durumlarda etkisiz veya zararlı olabilir. Örneğin, olası en kötü sonucu tasavvur etmek kaygıyı artırabilirken, geçmiş olaylar üzerinde uzun uzun düşünmek kendini suçlamaya veya depresyona yol açabilir. Bu nedenle, farklı stres etkenlerine ve kendi duygusal durumlarımıza dayalı olarak farklı başa çıkma stratejilerini esnek bir şekilde kullanmamız gerekiyor. Özetle, stres tepkisi bedeni ve zihni günlük zorluklara veya tehlikeli durumlara hazırlamayı amaçlar ve bu nedenle ‘iyi’ bir şey olarak kabul edilebilirken, kronik stres deneyimlerinin hem zihinsel hem de fiziksel olarak ‘kötü’ etkileri olabilir. Stres sistemi kronik olarak etkinleştirildiğinde, iç geri bildirim sistemi engellenir ve stres sisteminin aşırı aktif hale gelmesine neden olur, bu da uzun vadede sistemde ciddi düzensizliğe yol açabilir. Bu stres sisteminin düzensizliği, beynin belirli bölgelerindeki (hipokampus ve prefrontal korteks gibi) değişikliklerle ve bağışıklık sistemindeki değişikliklerle, artan zihinsel hastalıklarla (anksiyete ve depresyon gibi) ve fiziksel hastalıklarla (obezite, kardiyovasküler gibi) ilişkilidir. hastalığı ve otoimmün hastalıklar).
Stresin Genetiği ve Epigenetiği İlginç bir şekilde bilim insanları, kronik veya travmatik stresin etkilerinin genlerde bile ‘okunabildiğini’ keşfettiler. Stresin biyolojik imzası epigenetik düzeyde bulunabilir. Epigenetik, genetik kodun kendisini değiştirmeden gen aktivitesini etkileyen mekanizmaları ifade eder. Metilasyon böyle bir epigenetik mekanizmadır. Şiddetli stresin metilasyon seviyelerini değiştirdiği, stresle ilişkili genlerin yanı sıra bağışıklık sistemi ve nöronal büyümede rol oynayan genlerin aktivitesini değiştirdiği bulunmuştur. Stres duyarlılığının sadece ebeveynler ve çocuklar arasındaki etkileşimlerle değil aynı zamanda epigenetik değişikliklerle de aktarılabileceği düşünülmektedir. Bu değişiklikler yavruları gelecekteki stres etkenlerine hazırlayabilir ve bu nedenle adaptif bir mekanizma olarak düşünülebilir. Bununla birlikte, gelecek neslin epigenomda ve ilgili stres sistemlerinde (yani iyi ya da kötü yönde) bu tür değişikliklere ihtiyaç duyup duymadığı, yeni neslin geliştiği çevreye bağlıdır.
Sonuç Stres iki ucu keskin bir kılıçtır. Potansiyelimizi harekete geçirebilir ve aynı zamanda sağlığımıza zarar verebilir. Stresin ilkelerini anlamamız, stresin kaynaklarını tanımamız, strese tepki konusunda ustalaşmamız ve gelecek nesillerin stresini korumamız gerekiyor. Stresin iyi ve kötü yönlerine bilimsel açıdan bakalım.
Ücretsiz çevrimiçi psikolojik test
PSS Skoda Stres Algısı Ölçeği Ücretsiz Online Test
Test adresi: www.psyctest.cn/t/nyGE1pGj
Bu makaleye bağlantı: https://m.psyctest.cn/article/Bmd7ggdV/
Orijinal makalenin yeniden basılması durumunda lütfen bu bağlantıda yazarını ve kaynağını belirtiniz.
