Günlük yaşamda, duygusal dalgalanmalarımız ve davranışsal motivasyonlarımız genellikle çeşitli potansiyel yasalardan etkilenir. Psikolojik faaliyetlerde gizlenen bu yasalara psikolojik etkiler denir. Görünmez eller gibidirler, başkalarına karşı tutumumuzu sessizce kontrol ederler, görevlerdeki kalıcılığımızı ve hatta öz farkındalığımızı. Duygular ve motivasyon alanlarındaki psikolojik etkileri anlamak, kendimizi ve başkalarının davranışlarını daha net anlamamıza, böylece duyguları daha iyi yönetmemize ve motivasyonu teşvik etmemize yardımcı olabilir. Bu makale birçok klasik duygusal ve motivasyonel psikolojik etkiyi ayrıntılı olarak analiz edecek ve sizi harika psikolojik dünyaya götürecektir.
Aronson Etkisi
Aronson etkisi nedir?
Aronson etkisi, insanları tercih eden insanları veya sevgilerini yavaş yavaş artıran şeyleri, kendileri için övgüleri ve yavaş yavaş azalanlardan hoşlanmayan şeyleri ifade eder. Basitçe söylemek gerekirse, 'daha iyi olmak' deneyimleri insanları daha memnun ederken, 'daha da kötüsü' deneyim insanları daha hayal kırıklığı yaratacaktır. Bu psikolojik değişim, insanların duygularını ve davranışsal motivasyonlarını doğrudan etkileyecektir.
Arka plan kaynağı
Bu etki Amerikalı psikolog Elliott Aronson tarafından önerildi. Aronson, sosyal psikoloji alanında yetkili bir bilgindir. Çok sayıda deneysel araştırma yoluyla, insanların diğer insanların değerlendirmelerindeki değişikliklere, özellikle de düşük ila yüksekten yüksekten alçaktan düşüklere göre değişime çok duyarlı olduklarını ve bu da kararlar ve tutumlar üzerinde istikrarlı bir değerlendirmeden çok daha fazla etkiye sahip olduklarını buldu.
Temel prensip
Aronson etkisinin temel ilkeleri psikolojik beklentiler ve kontrast etkileri ile ilgilidir. İnsanların aldığı olumlu geri bildirimler kademeli olarak arttıklarında, sürekli olarak geliştiklerini ve tanındıklarını hissedeceklerdir. Bu 'yükselme duygusu' içsel benlik saygısı ihtiyaçlarını karşılar, böylece hoş duygular ve daha güçlü eylem motivasyonu yaratır; Aksine, olumlu geri bildirim kademeli olarak azaldığında, insanlar çabalarının hak ettikleri gibi ödüllendirilmediğini ve hatta yeteneklerinden şüphe duymadığını hissedecekler, böylece motivasyonlarını azaltacaklardır.
Deneysel
Aronson bir zamanlar klasik bir deney yaptı: dört grup insandan belirli bir kişiyi değerlendirmesini istedi. İlk grup her zaman olumlu bir değerlendirme yaptı, ikinci grup her zaman olumsuz bir değerlendirme yaptı, üçüncü grup önce reddetti ve sonra teyit etti ve dördüncü grup önce teyit etti ve sonra olumsuz. Sonuçlar, üçüncü grubun (ilk önce negatif ve sonra onay) en yüksek foriyeti elde ederken, dördüncü grup (pozitif ve sonra negatif) en düşük elverişi elde ediyor. Bu deney, değerlendirme değişikliklerinin tutumlar üzerindeki etkisini sezgisel olarak kanıtlar ve Aronson etkisi için teorik temel oluşturur.
Gerçekçi uygulama
Eğitim alanında, öğretmenler öğrencilerin öğrenme motivasyonunu teşvik etmek için Aronson etkisini kullanabilirler. Örneğin, zayıf vakıfları olan öğrenciler için ılımlı bir onay verin (hafif bir ilerleme olsa bile), daha sonra gereksinimleri kademeli olarak artırır ve daha fazla övgü verir, böylece öğrenciler 'daha fazla tanınan' deneyime olan güvenlerini artırabilir ve aktif olarak kendilerini öğrenmeye adayabilirler. Yönetimde, liderler 'ilk ve ilk olarak yüksek' i'den kaçınmalı, ancak tanımlamadaki kademeli artışla çalışanların çalışma hevesini korumalıdır.
Eleştirel analiz
Aronson etkisi duyguları ve motivasyonu etkili bir şekilde etkileyebilse de, belirli sınırlamaları da vardır. Prensipsiz değerlendirme veya ödül için daha uygundur. Değerlendirme kriterlerini kasten düşürürseniz ve etkiye hitap etmek için ödülleri körü körüne artırırsanız, diğer tarafın uzun vadeli büyümeye elverişli olmayan yanlış öz farkındalığına yol açabilir. Buna ek olarak, güçlü yetenekleri ve açık öz farkındalığı olan kişiler için, 'kademeli artış' değerlendirmesine aşırı bağımlılık sınırlı sonuçlara sahip olabilir ve değerlendirmenin özgünlüğüne ve profesyonelliğine daha fazla dikkat ederler.
Boehm/Beber Yasası
Beibo kuralı nedir?
Beibo kuralı, bir kişi güçlü bir stimülasyon yaşadığında, verdiği stimülasyonun kendisine önemsiz olacağı, yani ilk büyük stimülasyonun ikinci küçük stimülasyonu seyreltebileceği anlamına gelir. Bu örüntü duygusal duygular ve motivasyonel uyarıda açıktır. Örneğin, uzun süre aynı bakım yoğunluğunda olduğunuzda, insanlar yavaş yavaş buna alışacak ve hatta ilk sıcaklığı hissedemezler.
Arka plan kaynağı
Beibo yasası, psikolojideki 'duyusal adaptasyon' teorisinden kaynaklanmaktadır ve insanların uzun süreli evrimlerinde oluşturulan psikolojik bir koruma mekanizmasıdır. İlk olarak duyusal araştırmalarda, uzun süredir gürültülü bir ortamda olduğu gibi keşfedildi, insanlar yavaş yavaş gürültünün varlığına adapte olacaklar; Daha sonra insanların tekrarlanan uyaranlara verdiği yanıttaki değişiklikleri açıklamak duygusal ve sosyal davranış alanlarına genişletildi.
Temel prensip
Beber Yasası'nın çekirdeği psikolojik eşiklerdeki değişimdir . Dış uyaranlar ilk kez ortaya çıktığında, insanların psikolojik eşiği daha düşüktür ve güçlü duygusal tepkilere eğilimlidirler; Ancak uyaranlar uyaranların yoğunluğunu tekrarladıkça veya stabilize ettikçe, psikolojik eşik kademeli olarak artacak ve eşit derecede duygusal deneyimi tetiklemek için daha güçlü uyaranlara ihtiyaç vardır. Bu değişiklik, insanların sürekli, istikrarlı uyaranlara kademeli bir 'uyuşmasına' yol açacak, böylece duygusal katılımı ve davranışsal motivasyonu azaltacaktır.
Deneysel
Bir psikolog bu deneyi yaptı: İki grup insan sırasıyla farklı uyaranlar alıyor. İlk grup ilk önce ellerinizi 37 ℃ suya (ılık su) ve daha sonra 40 ℃ suya (biraz sıcak) koyar ve su sıcaklığının yükseldiğini açıkça hissedeceksiniz; İkinci grup önce ellerinizi 43 ℃ suya (sıcak su) ve daha sonra 40 ℃ suya koyar, ancak su sıcaklığı düştüğünü hissedeceksiniz. Bu deney, ilk güçlü stimülasyonun insanların sonraki stimülasyon hakkındaki duygularını değiştirdiğini ve Beibo'nun düzenliliğinin varlığını doğruladığını göstermektedir. Duygusal deneylerde, uzun süre küçük hediyeler alan insanlar hediye durduğunda hayal kırıklığına uğramayacaklar; Önce değerli hediyeler ve sonra küçük hediyeler alanlar, küçük hediyelerden doğrudan küçük hediyeler alanlardan çok daha az memnun.
Gerçekçi uygulama
Kişilerarası ilişkilerde, Beber'in kuralları bize 'aşırı ödeme' dan kaçınmamızı hatırlatıyor. Örneğin, eğer ebeveynler uzun süre çocuklarından koşulsuz olarak memnun kalırlarsa, çocuklar yavaş yavaş bu tür bakıma alışacaklar ve bakım azaldıktan sonra kolayca memnun olmazlar; Aksine, ara sıra 'sürpriz' ile birleştiğinde ılımlı çabalar diğer tarafın daha fazla beslemesini sağlayabilir. Pazarlama alanında, tüccarlar önce daha yüksek yoğunluklu indirimler (büyük indirimler gibi) başlatacak ve daha sonra tüketicilerin 'indirimlerin büzülmesi' nin tiksinmesini önlemek için indirim yoğunluğunu yavaş yavaş ayarlayacaklar.
Eleştirel analiz
Berber Yasası, insanların uyaranlara uyarlanabilir özelliklerini ortaya koyuyor, ancak 'uyaran bağımlılığına' düşmekten kaçınmaya da dikkat etmeliyiz. Duygusal deneyimi korumak için stimülasyon yoğunluğu sürekli olarak arttırılırsa, aşırı psikolojik eşiklere yol açabilir ve sıradan yaşamdan mutluluk elde etmek zordur. Ayrıca, Beibo yasası tüm senaryolar için geçerli değildir. Özel önemi olan uyaranlar için (aile doğum günü dilekleri gibi), tekrar tekrar ortaya çıksa bile, insanlar onun içindeki duygusal değeri hissedebilir ve kolayca 'seyreltilmeyecek'.
Söndürme etkisi
Söndürme etkisi nedir?
Söndürme etkisi geni, belirli bir sıcaklığa ısıtıldıktan sonra metal iş parçalarının hızlı soğutulmasını ifade eder, bu da sertliği ve tokluğu artırabilir. Psikolojide, bir kişi ılımlı aksilikler, stres veya eleştiri yaşadığında, kendi kendine ayarlamanın psikolojik dayanıklılığını ve davranışsal motivasyonunu geliştirebileceği anlamına gelir, tıpkı metallerin söndürülmesinden sonra güçlendiği gibi.
Arka plan kaynağı
Psikolojideki söndürme etkisi, hayal kırıklığı eğitimi çalışmasından kaynaklanmaktadır. Erken eğitimde insanlar bir zamanlar 'koruyucu eğitimin' çocukların sağlıklı bir şekilde büyümesine yardımcı olabileceğine inanıyorlardı, ancak daha sonra hayal kırıklığı deneyimi olmayan çocukların genellikle psikolojik olarak kırılgan ve stres farklılıklarına dirençli olduğunu buldular. Karşılaştırmalı deneyler yoluyla, araştırmacılar ılımlı aksiliklerin insanların iç potansiyelini teşvik edebileceğini ve bu fenomenin söndürme etkisi adı verilen metal söndürmeye analog olduğunu buldular.
Temel prensip
Söndürme etkisinin çekirdeği , aksiliklerin pozitif dönüşüm mekanizmasıdır . Bir kişi ılımlı aksiliklerle karşılaştığında, gerginlik ve endişe gibi duygular geliştirecektir. Bu duygular beynin 'stres tepki sistemini' aktive edecek ve bireyleri sorunları çözmek için harekete geçirmeye teşvik edecektir. Sorunları çözme sürecinde, insanlar öz-yeterlik farkındalığını artırırken (yani 'zorluklarla başa çıkabilirim') deneyim biriktirecek ve yeteneklerini geliştirecekler, böylece sürekli eylem için daha güçlü psikolojik esneklik ve motivasyon oluşturacaklar.
Deneysel
Psikologlar iki öğrenci grubu üzerinde takip araştırması yaptılar: bir grup öğrenci öğrenmede hiçbir zaman zorluklarla karşılaşmadı (öğretmen önceden tüm engelleri temizledi) ve diğer öğrenci grubu öğrenmede ılımlı zorluklarla karşılaştı (öğretmen rehberlik verdi ancak doğrudan çözmedi). Sonuçlar, bir yıl sonra, ikinci grubun problem çözme yeteneği, kalıcılığı ve öğrenme motivasyonunun birinci gruptan anlamlı derecede yüksek olduğunu göstermiştir. Bu deney, ılımlı bir hayal kırıklığı deneyiminin psikolojik büyümeyi etkili bir şekilde teşvik edebileceğini ve söndürme etkisinin rasyonalitesini doğruladığını göstermektedir.
Gerçekçi uygulama
Eğitimde, öğretmenler ve veliler, çocukların çalışmalarında ve yaşamlarında ılımlı aksilikler yaşamalarını sağlamak için söndürme etkisini makul bir şekilde kullanabilirler. Örneğin, çocukların bağımsız olarak zor görevleri tamamlamasına izin verin ve zorluklarla karşılaşırken devralmak yerine cesaretlendirin, aksiliklerin üstesinden gelmelerini sağlamalarına yardımcı olur. Kişisel gelişimde, 'ulaşmak için atlamak', küçük zorlukların üstesinden gelerek motivasyonu biriktiren ve daha büyük zorluklarla başa çıkma yeteneğimizi geliştiren bazı hedeflere meydan okumak için inisiyatif alabiliriz.
Eleştirel analiz
Söndürme etkisinin anahtarı 'orta derecede' yatmaktadır. Aksaklığın yoğunluğu çok büyükse veya çok uzun sürerse, bireyin dayanma yeteneğini aşarsa, olumsuz bir etkiye sahip olacak, duygusal çöküşe, motivasyon kaybına ve hatta psikolojik travmaya yol açacaktır. Buna ek olarak, söndürme etkisinin rolü de bireyin destek sistemi ile ilişkilidir. Hayal kırıklığı sürecinde, uygun rehberlik ve duygusal destek, bireyin hayal kırıklığını daha iyi dönüştürmesine yardımcı olabilir. Destek yoksa, hayal kırıklığı sadece zarar verebilir. Bu nedenle, söndürme etkisini kullanırken, aksiliklerin 'derecesini' bireyin gerçek durumu ile birlikte kavramak gerekir.
Wallenda Etkisi
Valenda etkisi nedir?
Valenda etkisi, normal performansı rahatsız edecek ve müdahale edecek ve şeylerin isteklerinize karşı çıkmasına neden olacak belirli bir amaca ulaşmak için sonuçlara aşırı dikkat etmeyi ifade eder. Basitçe söylemek gerekirse, 'bunu ne kadar iyi yapmak istiyorsanız, hata yapma olasılığınız daha yüksektir'. Bu psikolojik durum duygusal istikrar ve davranışsal performansı doğrudan etkileyecektir.
Arka plan kaynağı
Bu etki gerçek olaylardan kaynaklandı: ünlü bir Amerikan yüksek irtifa iplik oyuncusu olan Valenda, 'bu performansın başarısız olmak için çok önemli' olduğu önemli bir performansdan önce tekrar tekrar vurguladı. Ancak, performans sırasında yanlışlıkla düştü ve öldü. Daha sonra karısı, 'Ona bir şey olacağını biliyordum çünkü bu sefer sonucu çok önemsedi ve sadece ipin kendisini yürümeye odaklanmadan önce.' Psikologlar bu fenomeni 'Valenda' dan sonra adlandırdılar.
Temel prensip
Valenda etkisinin çekirdeği dikkat dağıtıcı ve psikolojik stres arasındaki etkileşimdir. İnsanlar sonuçlara çok fazla dikkat ettiklerinde, beyin yüksek gerginlik durumundadır, kaygı yaratır ve 'görevin nasıl tamamlanacağını' 'başarısızlığın sonuçlarına' kaymaya neden olur. Bu dikkat dağıtıcı, kas belleği ve otomasyon becerilerinin performansına müdahale edebilir, bu da orijinal olarak yetenekli hareketleri sertleştirir ve sonuçta performans sonuçlarını etkileyebilir.
Deneysel
Egzersiz psikolojisi alanında Valenda etkisini doğrulayan birçok deney vardır. Araştırmacılar benzer seviyelere sahip iki sporcudan atış testleri yapmasını istedi. İlk gruptan 'çekimin hareketlerine ve gücüne odaklanması' istendi ve ikinci gruptan 'bir atış yapması gerekiyor, aksi takdirde takım performansını etkileyecek' istendi. Sonuçlar, birinci grubun atış yüzdesinin ikinci grubunkinden önemli ölçüde daha yüksek olduğunu gösterdi. Deneyler, sonuçlardan elde edilen baskıya aşırı dikkatin, Valenda etkisinin tanımlanmasıyla tutarlı olarak eylemin koordinasyonunu ve doğruluğunu azalttığını göstermektedir.
Gerçekçi uygulama
Rekabetçi yarışmalarda, sınavlarda, konuşmalarda ve diğer senaryolarda Valenda Etkisi bize 'sonuçlara değil, sürece odaklanmamızı' hatırlatıyor. Örneğin, kolej giriş sınavından önce, adaylar bunun yerine 'sınavda iyileşmezlerse ne yapmaları gerektiğini' tekrar tekrar düşünmelidir, her bilgi noktasına odaklanmak daha iyidir; Sporcular, kazanma veya kaybetme sonuçlarından ziyade yarışmadaki eylemlerinin ayrıntılarına odaklanmalıdır. Günlük işlerde, net hedefler belirledikten sonra, 'adım adım nasıl görevlerin tamamlanacağı' üzerine odaklanmak kaygıyı azaltabilir ve verimliliği artırabilir.
Eleştirel analiz
Valenda etkisi, hedefi reddetmenin önemi değildir, ancak sonuçlar üzerindeki 'aşırı odaklanmanın' olumsuz etkileri olabileceğini vurgular. Uygun hedef farkındalık, motora ilham verebilir ve sadece hedef “tamamlanması gereken baskı” haline geldiğinde performansa müdahale edecektir. Buna ek olarak, bireyin psikolojik kalitesi de varenda etkisinin gücünü etkileyecektir. Güçlü psikolojik esnekliği ve yüksek konsantrasyonu olan insanlar, sonuçların neden olduğu parazitlere daha iyi direnebilir. Bu nedenle, gerçek uygulamalarda, bireyin psikolojik durumuyla birlikte ayarlanması gerekir.
Gaz aydınlatma etkisi
Gaz lambası etkisi nedir?
Gaz lambası etkisi gizli bir psikolojik manipülasyon yöntemidir. Mağdur, uzun vadeli ve kademeli aldatma, inkar ve yanıltıcı yoluyla, hafızasından, bilişinden ve yargısından yavaş yavaş şüphe ediyor ve sonunda öz kimliğini kaybeder ve manipülatöre bağımlı hale gelir. Bu etki, kurbanın duygusal durumunu ciddi şekilde etkileyecek ve hatta kaygı ve depresyon gibi psikolojik sorunlara yol açacaktır.
Arka plan kaynağı
'Gaz lambası' terimi 1944 filminden 'Gaz Lambası Altında' ortaya çıktı. Filmde, koca yavaş yavaş gaz lambasının parlaklığını ayarlayarak ve karısının algısını inkar ederek akıl hastası olduğuna inanıyordu. Daha sonra, psikologlar, samimi ilişkilerde, işyerlerinde, aile ve diğer senaryolarda yaygın olan gaz lambası etkisi olarak psikolojik manipülasyon yoluyla diğer insanların bilişini bozma fenomenini adlandırdılar.
Temel prensip
Gaz lambası etkisinin çekirdeği , bilgi manipülasyonu ve kendinden şüphe döngüsüdür . Manipülatör, kurbanın güvenini sürekli olarak yanlış bilgileri (gerçekleri inkar etmek ve gerçeği çarpıtmak gibi) çıkarmak için kullanacak, kurbanın bilişsel yeteneğini ('yanlış hatırladınız' ve 'çok hassassınız' demek gibi) kullanacaktır. Eğer bu ortamda uzun bir süredir iseniz, kurban yavaş yavaş gerçek ve yanlışlık arasında ayrım yapamayacak, kendi yargısından şüphe etmeye başlayacak ve sonunda 'manipülatörün haklı ve yanılıyorum' ve duygusal olarak düşük, çaresiz ve direnme motivasyonunu kaybedecek.
Deneysel
Psikolojik araştırmalarda, 'bilişsel uyumsuzluk' deneyi, gaz lambası etkisinin mekanizmasını kısmen açıklayabilir: Bir birey tarafından alınan bilgiler kendi bilişiyle tutarsız olduğunda, psikolojik çatışmalar ortaya çıkacaktır; Çelişkili bilgi sürekli olarak uzun süre alınırsa ve dış destek eksikliği varsa, birey çatışmaları ortadan kaldırmak için kendi bilişini değiştirebilir. Gaz lambası etkisi vaka çalışmasında, araştırmacılar kurbanların sıklıkla izole edildiğini (başkalarının doğrulamasının eksikliği) ve manipülatörlerin yanlış bilgileri tekrar tekrar güçlendirerek kurbanların bilişini yavaş yavaş 'yeniden şekillendirdiğini' buldular.
Gerçekçi uygulama
Gaz lambası etkisini anlamak, potansiyel psikolojik manipülasyonu tanımlamamıza yardımcı olabilir. Kişilerarası ilişkilerde, eğer diğer taraf sık sık hafızanızı reddederse ve sizi 'mantıksız' olmakla suçlarsa, sık sık kendinden şüphe duymanıza neden olursa, bir gaz ışığı etkisi olup olmadığına dikkat etmelisiniz. Başa çıkma yöntemleri şunları içerir: objektif kanıtları (sohbet kayıtları, olay kayıtları gibi), dış desteği aramak (güvenilir insanlara aktarma), kendini tanıma güçlendirme (kişinin kendi değerlerini ve yargı kriterlerini temizleme) ve manipülatörün psikolojik tuzağına düşmekten kaçınmak.
Eleştirel analiz
Gaz lambası etkisi son derece zararlıdır, sadece kurbanın algısını bozmakla kalmaz, aynı zamanda duygusal sağlıklarını ve özerk motivasyonlarını da yok eder. Bununla birlikte, gaz lambası etkisinin ortaya çıkmasının genellikle mağdurun psikolojik durumu (düşük benlik saygısı, aşırı bağımlılık gibi) ile ilişkili olduğu ve tüm olumsuz değerlendirmelerin manipülasyon olmadığı belirtilmelidir. Normal görüş farklılıkları, makul eleştiri ve gaz lambası etkisi arasındaki fark, birincisinin gerçeklere dayanması ve sorunları çözmeyi amaçlamasıdır; İkincisi aldatmaya dayanır ve başkalarını kontrol etmeyi amaçlamaktadır. Sadece psikolojik manipülasyon konusunda uyanık olmalıyız, aynı zamanda tüm olumsuz geri bildirimleri 'gaz ışığı etkisi' olarak yerleştirmek ve rasyonel yargıyı sürdürmekten kaçınmalıyız.
Özetlemek
Duyguların ve motivasyonun psikolojik etkileri, insan psikolojik faaliyetlerinin önemli yasalarıdır. Ödül değişikliklerinin Aronson etkisindeki tutumlar üzerindeki etkisinden, gaz lambası etkisindeki gizli psikolojik manipülasyona kadar, her etki duyguların ve motivasyonun arkasındaki derin mantığı ortaya çıkarır. Bu etkileri anlamak sadece duygusal dalgalanmalarımızı ve davranışsal motivasyonlarımızı daha iyi anlamamıza yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda eğitim, kişilik ve kendini büyüme gibi alanlarda pratik rehberlik sağlar.
Hayatta, Aronson etkisini başkalarının olumlu tutumlarını teşvik etmek, psikolojik esnekliği artırmak, Valenda etkisinin performans tuzağından kaçınmak ve gaz lambası etkisinin psikolojik manipülasyonuna karşı dikkatli olmak için söndürme etkisini kullanabiliriz. Aynı zamanda, her etkinin geçerli sınırları olduğunu ve gerçek koşullar ışığında esnek bir şekilde kullanılması gerektiğini de fark etmeliyiz. Öğrenme ve uygulama yoluyla, psikolojik etkiler duyguları yönetmemiz ve motivasyonu teşvik etmek için güçlü bir araç haline gelir, bu da hayatı daha rasyonel ve rahat hale getirir.
'Tam Psikolojik Etkiler' deki makalelere dikkat etmeye devam edin ve daha fazla gizli psikoloji silahını derinlemesine keşfedin.
Bu makaleye bağlantı: https://m.psyctest.cn/article/0rdBEqxv/
Orijinal makalenin yeniden basılması durumunda lütfen bu bağlantıda yazarını ve kaynağını belirtiniz.
